12 Mart 1921’de kabul edilen İstiklal Marşı’mız bu sene itibariyle 100. yaşına basmış ve senelerdir yüreklerde, ağızlarda büyük bir gururla okunmuştur ve okunmaya devam etmektedir. Bugünkü yazımızda İstiklal Marşı ile ilgili kompozisyon yazmak isteyenleri sevindirecek ve bir o kadar da size kültür katacak İstiklal Marşı tahlili üzerinde çalışacağız. Hadi hep birlikte başlayalım.
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Birinci kıta bir fiille başlamaktadır. Bu fiil insanda hareket duygusunu uyandıracak korkma fiilidir. Korkma fiilinin muhattabı sendir. Sen ile kast edilen ise milletin her bir ferdidir. Korkunun nedeni ikinci kıtada verilmektedir. Bu korku düşman korkusu değil sancağın düşecek olması korkusudur. Al sancağın sönmesi ateşin de sönmesi manasına gelir. Bu durumda sancak ateştir ve kırmızı olması da ateşten aldığı bir özelliktir. Şafak kelimesi de sancak gibi kırmızıyı çağrıştırmaktadır. Bunlardan hareketle ilk iki dizede Türk bayrağının renk unsurlarının somutlaştırıldığını söyleyebiliriz. Ocak kelimesi bir yuvayı ifade etmektedir. Ocağın yanması o ailenin varlığını sürdürdüğünü göstermektedir. Bundan dolayı yurttaki son ocak son aileyi temsil etmektedir. Üçüncü ve dördüncü dizelerde Türk bayrağının diğer bir unsuru olan “yıldız” ön plandadır. Yıldız için kullanılan “parlayacak” ifadesi şu anda durumunun pek iyi olmadığını ama ilerde parlayacağını ifade etmektedir.
Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül… ne bu şiddet bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl,
Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl.
İkinci kıtada hitap edilen hilaldir. Hilal bu dizelerde nazlı olarak ifade edilmiştir. Türk bayrağının görünüşü hilal, yıldız, al sancak ile tamamlanmış olur. Klasik Edebiyat’ta rastladığımız sevgilinin naz yapması durumu bu dizelerde de mevcuttur. Hilal bu durumda sevgili konumundadır. Şair hilale seslenerek eğer kaşlarını çatmaktan vazgeçmezse mehmetçiğin kanının helal olmayacağından bahseder. Son dizede bahsedilen ise İstiklalin hakka tapan milletin hakkı olduğunu ve hakka taptığı için onun olduğunu söylemektedir.
Bu yazımızda İstiklal Marşı tahlili üzerine birlikte ilk kıtası için çalıştık. Serimizin bir sonraki yazısında diğer kıtaları da birlikte inceliyor olacağız. Sağlıcakla kalın.